Aarhus (od 1948 do 1 stycznia 2011 obowiązywał zapis Århus)–drugie pod względem wielkości miasto Danii. Ważny port morski i węzeł kolejowy. Aarhus położony jest na Półwyspie Jutlandzkim w regionie Jutlandia Środkowa .Siedziba gminy Aarhus, a także polskiego konsulatu honorowego. Miasto leży na trasie Europejskiego Szlaku Gotyku Ceglanego.
Pierwotna nazwa Aarhus brzmiała Aros i pochodziło od umiejscowienia późniejszego Aarhus przy ujściu przepływającej przez osadę rzeki do zatoki. Wykopaliska archeologiczne potwierdzają, że w czasach wikingów istniała tutaj osada otoczona wałem obronnym, usytuowana na przesmyku pomiędzy morzem, a lokalną rzeką, Aarhus Å. Od 948 miasto było siedzibą diecezji Aarhus. Splądrowane i spalone podczas najazdu norweskiego króla Haralda III w 1050 r. Od XI w. istniał tutaj ośrodek menniczy, przeniesiony w 1535 r. do Roskilde. W średniowieczu Aarhus stał się ważnym centrum handlowym. Z roku 1441 pochodzi najstarszy znany przywilej handlowy dla miasta. Rozwój miasta zahamowała reformacja, po której nastąpił okres stagnacji. Wcześniej miasto zostało dwukrotnie nawiedzone przez zarazę (1487, 1529) oraz wielki pożar w 1471 r. Ok. 1570 r. Aarhus liczył blisko 4500 mieszkańców, lecz po zarazie w 1600 r. liczba ta spadła do ok. 4000. W XVII w., podczas wojen duńsko-szwedzkich, miasto zostało okupowane i splądrowane przez wojska szwedzkie (1644). W latach 1657-1659 stacjonowały tutaj sprzymierzone z Danią wojska polskie i brandenburskie. Ponowny rozwój miasto zaczęło przeżywać na przełomie XVII i XVIII w., a był on oparty w głównej mierze na handlu zagranicznym. W 1794 r. miasto otrzymało swoją pierwszą gazetę "Aarhuus Stiftstidende". W latach 1784-1802 zarządcą miasta (amtmand) był Ove Høegh-Guldberg.
W XIX w. Aarhus stał się drugim co do wielkości miastem Danii. Budowa połączenia kolejowego z resztą kraju i industrializacja w znaczący sposób wpłynęły na rozwój tego portowego miasta. W 1817 zbudowano tutaj cukrownię, a następnie zakłady odzieżowe. W wojnie duńsko-pruskiej miejsce pomyślnej dla Duńczyków bitwy z Prusakami (którzy okupowali miasto w latach 1848-1849), stoczonej 31 maja 1849. W 1861 r. zakończono rozbudowę portu, co przyczyniło się do ożywienia lokalnej gospodarki. Podczas wojny duńsko-pruskiej w 1864 r. Aarhus został okupowany przez Prusaków. W 1880 miasto liczyło 24 831 mieszkańców, w dużej części rybaków. W 1930 miasto liczyło już 101 423 mieszkańców. Główne zajęcia ludności w tym czasie to handel, żegluga, przemysł stalowy (odlewnie żelaza), włókienniczy (zakłady bawełniane), spożywczy (browary, fabryki spirytusowe i tytoniowe). Modernizacja miasta postępowała od pocz. XX w.: w 1901 r. miasto otrzymało elektryczność, a w 1903 r. tramwaje. W 1928 założono tutaj drugi duński uniwersytet i powiązane z nim instytucje, co uczyniło Aarhus najważniejszym ośrodkiem naukowo-kulturalnym Jutlandii. W latach 1940-1945 miasto znalazło się pod okupacją niemiecką. We wrześniu 1942 r. lotnicy RAF zbombardowali urządzenia rafinerii ropy naftowej na terenie portu w Aarhus, a w 1944 r. siedzibę gestapo. Doszło również do wielu akcji sabotażowych skierowanych przeciw interesom niemieckim. W okresie powojennym nastąpiła znacząca rozbudowa podmiejskich osiedli. W 1960 Aarhus liczył 177 234 mieszkańców, a w 1990 liczba mieszkańców przekroczyła 200 tysięcy. W styczniu 2009 liczba mieszkańców wzrosła do niemal 240 tys.
[Autor: XXX]
Brak komentarzy:
Prześlij komentarz